Küresel ısınmanın tesiri gözle görülür düzeylere ulaştı.
Bu durumdan Türkiye’nin doğal hoşlukları de etkileniyor.
Denizli Turistik Otelciler ve İşletmecileri Derneği (DENTUROD), yaptığı yazılı açıklamayla Pamukkale Hierapolis Ören Yer’ini bekleyen tehlikeye dikkat çekti.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan Pamukkale’nin, travertenleriyle ünlü eşsiz bir doğal oluşum olduğuna dikkat çekilen açıklamada, “Traverten teraslarıyla ünlü Pamukkale’nin, binlerce yıl boyunca mineral bakımından varlıklı termal suların yeryüzüne çıkarak kalsiyum karbonat bırakmasıyla oluştuğu fakat bu tabiat mükemmelinin sürdürülebilirliği, son yıllarda su debisinin azalması ile büyük bir tehlike altında.” denildi.
Su debisi 150 litreye düştü
DENTUROD Başkanı Gazi Murat Şen, açıklamanın devamında Pamukkale’nin suyunun son 30 yılda 300 litre azaldığını vurgulayıp, “DSİ tarafından yapılmış termal su debi ölçüm bilgilerine nazaran, Pamukkale Jeotermal Sistemi’ndeki termal su kaynaklarının toplam debisi 1993 yılında saniyede 450 litre iken, günümüzde bu sayı saniyede 150 litre düzeyine kadar düşmüştür.
30 yılda saniyede 300 litre debi azalması, Pamukkale’nin sürdürülebilirliği açısından çok büyük risk oluşturmaktadır. Günümüzde termal suyun debisindeki azalma nedeniyle beyaz traverten çökelim alanları daralmıştır. Bu nedenle termal suyun basınç ve debisindeki değişimlerinin incelenmesi ve Pamukkale Jeotermal Sisteminin korunması için acil araştırma projeleri geliştirilmeli ve uygulanmalıdır.” dedi.
Kuraklığa neden olan etmenler
Pamukkale su kaynaklarının azalmasının esas nedenlerini Şen, “Kontrolsüz bir formda çok su kullanımı, tarım ve yerleşim alanlarında artan su talebi, jeotermal güç üretim tesislerinin çoğalması, su kaynaklarının azalmasına neden olmaktadır. İklim değişikliği, global ısınma ve yağışların düzensizleşmesi yeraltı su düzeylerinin düşmesine yol açmaktadır. Altyapı yetersizliği, bölgede su idaresi altyapı yetersizlikleri ve reenjeksiyon olmaması, su kaynaklarının verimli kullanılmasını engellemektedir.” diye sıraladı.
“Termal su kullanımı denetlenmeli”
Pamukkale’nin suyunun kurtarılması için tahlil tekliflerini Şen, şöyle anlattı:
Sürdürülebilir su idaresi Pamukkale’nin çabucak yanındaki Karahayıt Jeotermal Alanı’ndaki termal sondajlarından çıkan suların ve Pamukkale Ovası içinde sulama ve kullanım maksatlı açılmış ruhsatlı ve kaçak sondaj kuyuların debi, basınç, kimyasal bileşimleri, Pamukkale fay zonu ve termal su ile bağları izlenmeli ve incelenmeli.
Tarım ve yerleşim alanlarında suyun verimli kullanılması ve su tasarrufu sağlanmalıdır. Her ne olursa olsun Pamukkale, Akköy, Karahayıt bölgesindeki kaçak sondajlar kapatılmalı, termal suyun kullanımı daima denetlenmeli ve kaçak kullanımın önüne geçilmelidir.
Pamukkale bölgesine yakın jeotermal güç üretim şirketlerinin su kaynaklarına ziyan vermemesi için uygun teknolojiler ve idare stratejileri kullanılmalı ve sıkı kontrollerle projeler izlenmelidir. Jeotermal güç üretimi hakikat yönetilmezse su düzeylerinde düşüşe su kaynaklarının tükenmesine yol açabilir.
“Yerel halk ve ziyaretçiler bilinçlendirilmeli”
Şen, şöyle devam etti:
Yerel halk ve ziyaretçilerin de su tasarrufu ve Pamukkale’nin korunması konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Su idaresi altyapısının bilhassa Karahayıt bölgesinde ivedilikle yenilenmesi gerekmektedir. Pamukkale Üniversitesi bünyesinde Pamukkale jeotermal sistemi araştırma ve izleme enstitüsü kurulmalı, bu enstitüde konusunda uzman ve uzman araştırmacılar yer almalıdır. Pamukkale’nin korunması ve sürdürülebilirliği lakin gerekli tedbirler alınarak sağlanabilir.
Eğer bu çalışmalar yapılmazsa Pamukkale’nin su debisi, global iklim değişikliğinin olumsuz tesiriyle daha da azalacak ve makul bir mühlet sonra beyaz traverten alanları çok daralacaktır. Bu mevzuda ilgili tüm Bakanlıklara, Valiliğe, mahallî idarelere, milletvekillerine, Denizli’de yaşayan Denizli’yi seven tüm bireylere, Denizli’deki sivil toplum kuruluşlarına büyük sorumluluk düşmektedir.
Pamukkale’nin gelecek kuşaklara aktarılabilmesi su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılmasıyla mümkündür. Tüm ilgili kurum, kuruluş ve bireyleri Pamukkale’ye sahip çıkmaya davet ediyoruz.
Haber Kaynağı: Demirören Haber Ajansı (DHA)